De kleine arcana van de tarot is onderverdeeld in 4 "kleuren": staven, bokalen, zwaarden en pentagrammen.
Deze 4 kleuren symboliseren elk een element. Staven staat voor vuur, bokalen voor water, zwaarden voor lucht en pentagrammen voor aarde. Als je het karakter van een element begrijpt kan dat je helpen bij het begrijpen van het karakter van een kleur.
Iets minder bekend is dat de hofkaarten Koning, Koningin, Ridder en Schildknaap elk ook corresponderen met een element.
Hoe zit dat nu, wat zijn elementen precies, en wat zijn subelementen?
En hoe zit het met de hofkaarten?
In allerlei gebieden van ons leven kun je de elementen tegenkomen, als je maar weet waar je moet kijken.
In de natuur bijvoorbeeld:
Er is het fysieke verschijnsel vuur, en ook grote hitte.
Ook enthousiasme hoort bij vuur, je vindt dat terug in de volgende uitdrukkingen: Een vurig betoog, brandende toorn, vurig hopen.
De staven staan voor vuur.
In fysieke vorm kennen we water in meren en rivieren en in regen.
We verbinden water met ons gevoel, als we onze gevoelens niet meer de baas kunnen laten we water stromen door te gaan huilen (dan komen de waterlanders). Onze diepste gevoelens kunnen als stilstaand water zijn (diep en ondoorgrondelijk).
De bokalen staan voor water.
De lucht die we inademen en die we langs voelen strijken als we lopen of fietsen. Ook de lucht waarin vogels vliegen.
Lucht heeft te maken met ons denken en met communicatie, ook met taal. Een paar taalkundige voorbeelden: gebakken lucht (veel woorden, maar weinig inhoud), luchtkastelen (gedachtconstructies die geen contact met de werkelijkheid hebben).
De zwaarden staan voor lucht.
De grond onder onze voeten, datgene waarop de hele fysieke wereld rust.
Met beide benen op de grond staan (een stevig contact met de werkelijkheid hebben), van de goede dingen der aarde houden (van lekker eten en drinken houden).
Pentagrammen horen bij de aarde.
De vier elementen leiden geen geisoleerd bestaan, zij vermengen zich, en zij werken op elkaar in. Met andere woorden: er zijn niet alleen elementen, er zijn ook subelementen.
Laten we naar de natuur kijken:
Als we kijken naar de Waite-kaarten kijken dan gelden de volgende correspondenties:
| Koning | Vuur |
| Koningin | Water |
| Ridder | Lucht |
| Schildknaap | Aarde |
Ik zal hier de hofkaarten bespreken om duidelijk te maken hoe zij samenhangen met de subelementen. Het is mijn bedoeling duidelijk te maken wat subelementen zijn en hoe je subelementen kunt gebruiken om een nieuw licht op de hofkaarten te werpen, het gaat er hier niet om een uitputtende beschrijving van het karakter van de hofkaarten te geven.
De koningen horen bij het element vuur; zij leiden het land. Bij oude volken vertegenwoordigde de koning God (denk maar aan de vergoddelijkte Romeinse keizers en aan de Egyptische farao's). Als het goed ging met de koning, dan ging het goed met het land. Vroeger was de koning niet een soort van manager die aan het hoofd van een land stond en daar op een zakelijke manier leiding aan gaf.
Hij werd geacht een verbinding met God te vormen (als hij zelf al geen god was...).
Dit is vuur in haar meest zuivere vorm. Deze vorst is gedreven en initiatiefrijk. Het is iemand met ideeen die hij tot uitvoering wil brengen en hij kan zeer inspirerend zijn voor zijn onderdanen. Een overmaat aan vuur brengt ook risico's met zich mee. Dan krijg je iemand die doordraaft, het contact met de (aardse) realiteit verliest en volledig gaat voor een ideaal, met niets ontziend geweld.
Onweer, geestrijk vocht, geblust vuur.
Deze koning is heel anders dan zijn collega van staven. Hij is duidelijk niet in zijn element, het vuur van de koning wordt geblust door het water van de bokalen. Het is iemand die luistert naar zijn gevoel (water), mogelijk is hij kunstzinnig. Hij is niet iemand die met meeslepend geweld grootste idealen nastreeft, hij kan zelfs erg passief zijn (als geblust vuur).
Mogelijk drinkt deze koning te veel alkohol. Vooral gedistilleerde dranken (whisky, jenever etc) kun je zien als vurig water.
Als hij dan dronken is kan het vuuraspect zich ook uiten in driftbuien en verongelijktheid.
Lucht in beweging, vooral de noorderwind. Ook noorderlicht, ondergaande zon.
Het vuur van de scheppingskracht wordt hier gevoed door de lucht van het denken. Deze koning kan zeer gedreven zijn, evenals staven koning. Maar zwaarden koning gaat niet zozeer voor grootse en meeslepende idealen. Lucht staat voor denken, zwaarden koning gaat voor structuren, beslissingen. Hij hakt ook knopen door, maar hij zal niet (als staven koning) met geweld zijn idealen na jagen. Als staven koning, desnoods met geweld, een rijk veroverd heeft zal zwaarden koning de wetten opstellen, en zich daar streng aan houden. Het vuur van de scheppingskracht en het ideaal wordt hier gevoed door de lucht van het denken.
Vruchtbaarheid.
Het actieve element vuur wordt nu gevoed door het passieve element aarde. Deze koning is dan ook een stuk rustiger dan de (soms) onstuimige koningen van staven en zwaarden. Deze koning zorgt dat het goed gaat met zijn land, en met hem zelf. Zowel de vruchtbaarheid van het land als de kwaliteit van het voedsel op zijn tafel gaat hem ter harte. Hij doet sterk denken aan het geloof van veel oude volken dat de levenskracht (het vuur) van de vorst bepalend is voor de vruchtbaarheid van het land.
Als de koning ziek is, verdort het land. Als de pentagrammen koning voldoende kracht/vuur heeft gaat het goed met het land.
De koninginnen horen bij water, het element van het ontvankelijke. Als element is water ook een tegenhanger van het element vuur. Binnen de 4 elementen zijn vuur en water de oer-elementen, de andere elementen (lucht en aarde) zijn van die oer-elementen afgeleid. Lucht is afgeleid van vuur, aarde is afgeleid van water. De koning en de koningin vormen samen het huwelijk van de 2 oer-elementen.
Stoom.
Deze koningin is in zekere zin tegenhangster van de koning van bokalen (vuur van water).
Waar de koning van bokalen het gevaar loopt dat zijn vuur door het water wordt gedoofd kan het gevoelsleven van deze koningin fors worden verhit door het vuur. Hierbij kan dan enorm veel kracht vrijkomen (stoom). Deze koningin kan dus sterke gevoelens hebben, van nature zal ze deze gewoon ervaren, maar als de druk te hoog wordt kan ze een onstuimigheid ontwikkelen die je verbaasd doet staan.
Deze koningin is helemaal in haar element, haar gevoelsleven is sterk ontwikkeld, ze heeft een groot invoelingsvermogen.
Omdat water erg passief is kan zij wel verdrinken in passiviteit. Zoals de koning van staven (vuur van vuur) wel eens door kan draven (of doorbranden).
Regen, wolken, nevel.
Hier gaat gevoel (water) samen met verstand (lucht). Bij deze koningin is naast het gevoel ook het verstand goed ontwikkeld.
Zij is de meest rationele koningin en wij vinden vaak dat zij kil overkomt, als koude nevel. Dat komt omdat wij niet altijd haar vlijmscherpe vermogen hebben om knopen door te hakken waar dat nodig is. Zij kan ook, als een regenbui, helderheid brengen, en de nevel verdrijven.
Deze koningin heeft zowel de helderheid als de nevel in zich.
Water bevrucht de aarde.
Op de kaart zie je een koningin die in een weelderige omgeving zit, overal begroeiing. Het is een heel beschouwende kaart.
Deze koningin heeft een goed ontwikkeld gevoelsleven, een goed invoelingsvermogen voor alles wat leeft. Het element aarde geeft een zin voor het praktische, deze koningin zou wel eens "groene vingers" kunnen hebben.
Ridders horen bij het element lucht (Crowley denkt daar anders over, maar daar kom ik straks op terug).
Lucht wil reizen, ergens heen, zoals de wind waait. De ridders zitten dan ook allemaal op een paard. Datgene wat zij (eventueel als schildknaap) geleerd hebben willen zij ergens anders toepassen, dat is waarnaar zij op weg zijn.
Als reiziger, en als vertegenwoordiger van het element lucht, kunnen ridders ook boodschappers zijn.
Als je een vlam wilt aanwakkeren moet je er in blazen.
Lucht + vuur geeft nog meer vuur of: de ridder van staven.
Deze ridder lijkt ook zo zijn kaart uit te springen, hij is vooral heel snel. Die snelheid past bij het luchtelement. Maar ook vuur kan zich (als een lopend vuurtje) snel verplaatsen denk aan een vuurstorm: bij zeer grote branden kan de aangezogen lucht en het vuur zich zeer snel verspreiden.
Enige toetsing aan iets met meer vastheid (aarde of water) is hier niet, het contact met de werkelijkheid kan dan ook wel eens verloren raken.
Als lucht over water strijkt ontstaat een rimpeling. Ook de zuurstof die vissen via hun kieuwen inademen is lucht van water.
Deze ridder kan buitengewoon fijngevoelig zijn, mogelijk heeft hij weinig weerstand tegen de problemen die het leven met zich brengt. Hij weet wat mooi is en hij kan zich verliezen in bewondering van het mooie. Zijn gevoel voor schoonheid kan een gift zijn voor een al te materialistische wereld.
Storm.
Dit is een overmaat aan lucht, deze ridder verliest zich in over elkaar heen tuimelende ideeen die nergens toe leiden. Noud van den Eerenbeemt noemt deze ridder "een op hol geslagen denker".
Het stormachtige uit zich in ruzies en conflicten. Het snelle redeneren zonder gevoel kan heel kwetsend zijn.
Levende gewassen die uit de aarde groeien.
Heel praktisch (aarde), en dat komt goed uit als je het geleerde in de praktijk wilt brengen.
Deze ridder laat zich niet het hoofd op hol brengen, maar voert zijn missie heel doordacht uit.
Hij is niet de bedenker van een idee, maar hij is wel de persoon die het idee op aarde brengt en begeleidt.
Al in 1912 schreef Crowley in zijn tijdschrift "The Equinox" dat de koning met lucht correspondeert (en dus niet met vuur), de ridder koppelde hij aan vuur. Toen hij dat schreef had hij nog niet zijn eigen tarot geschapen. Later, in zijn eigen "Thoth Tarot Deck" komt de koning niet eens meer voor. Hij kent de ridder, de koningin, en hun kinderen, de prins en de prinses.
Crowley ziet de hofhouding aldus: de prins verovert de prinses, zij trouwen, waarbij de prinses koningin wordt. Nu wordt de oude koning (door de nieuwe koningin) herschapen in een jonge ridder.
Dit doet sterk denken aan de Osiris-mythe. In deze mythe maakt Isis zich zwanger met behulp van het dode lichaam van Osiris waarna zij bevalt van Horus de jongere.
Osiris is hier dan de koning (die niet meer mee doet), Isis is de koningin, Horus de jongere is de ridder. De prins en de prinses doen mee als kinderen.
Het verhaal is ietwat verwarrend, wat Crowley zelf ook toegeeft: "It is hardly possible to disentangle these complications" (het is nauwelijks mogelijk deze complicaties te ontwarren), maar dit is hoe het bij Crowley zit.
De correspondenties - bij Crowley - zijn dan:
| Ridder | Vuur |
| Koningin | Water |
| Prins | Lucht |
| Prinses | Aarde |
Het is een iets andere benadering dan de benadering die ik in de voorgaande bladzijden heb gekozen. Maar als je bedenkt dat bij Crowley de ridder min of meer de plaats van de koning inneemt, dan vallen de verschillen plotseling erg mee.
Ik heb hier enige aandacht aan Crowley besteed omdat schrijvers die met Crowley's deck werken vaak veel aandacht besteden aan de subelementen. Heel erg vreemd is dat niet, want Crowley moet zich hevig hebben geinteresseerd voor het verschijnsel subelementen, hij hield zich namelijk bezig met een vorm van magie waarbij de subelementen een belangrijke rol spelen.
Naast de systemen van Waite en Crowley zijn er nog wel meer hofhoudingen uitgedacht.
Nog een voorbeeld:
The Golden Dawn Tarot kent: koning, koningin, prins, prinses. De correspondenties zijn:
| Koning | Vuur |
| Koningin | Water |
| Prins | Lucht |
| Prinses | Aarde |
Ik heb hier niet het laatste woord willen schrijven over subelementen en ik besef dat het onderwerp vreemd en lastig kan zijn. Als ik hier duidelijk heb kunnen maken hoe subelementen kunnen helpen bij het verhelderen van de hofkaarten dan ben ik al heel tevreden.